Historia schroniska Skalka

Najbardziej charakterystycznym górskim pasmem Beskidu Cieszyńskiego na granicy morawsko-słowackiej jest Velký Polom. Jadąc w kierunku Przełęczy Jabłonkowskiej szczyt ten widać już z daleka.

Do pasma należą rozwidlenia ciągnące się na zachód, północ, północny wschód i południowy wschód, do doliny rzeki Lomna, Mostów koło Jabłonkowa oraz do dorzecza słowackiej rzeki Kysuca. Na północy wschód od tego miejsca, na wysokości 932 m nad poziomem morza leży szczyt Skalka.

U podnóża góry Velký Polom Klub Czechosłowackich Turystów (KČST) z Orlovej wybudował w 1924 roku schronisko turystyczne. W tym samym czasie cieszyńska sekcja niemieckiego towarzystwa turystycznego Beskidenverein wystąpiła z pomysłem postawienia w jego pobliżu własnej górskiej chaty. Ostatecznie towarzystwo Beskidenverein wybrało dla swojego schroniska lokalizację oddaloną o około 2 km, w kierunku południowym na opadającej łące, u stóp góry Skalka.

Budowa schroniska rozpoczęła się wiosna w roku 1928 i jeszcze tego samego roku, 7 października odbyło się jej otwarcie. Budynek wzniesiony z drewna posiadał znaczne rozmiary, składał się z 3 kondygnacji, strychu, posiadał kamienne podpiwniczenie. Na parterze znajdowała się część restauracyjna z bufetem i kuchnią, na piętrach 12 pokoi gościnnych, 3 sypialnie z 60 łóżkami i taka sama liczba miejsc na podłodze; w piwnicy umieszczono magazyn, pomieszczenie do przechowywania nart, suszarnię i łazienkę. Doprowadzono prąd elektryczny i węzeł kanalizacyjny. Schronisko działało także podczas II wojny światowej, a pod koniec okupacji zostali tu wysłani żołnierze niemieckiej armii. Po wojnie schronisko stało się własnością Klubu Czechosłowackich Turystów (KČST). Po likwidacji KČST w 1948 rok schronisko zmieniało kilkakrotnie swojego właściciela.

W 1991 roku opiekę nad budynkiem przejął beskidzki oddział reaktywowanego KČST. Od października 1994 r. w schronisku wspólnymi siłami okolicznych sympatyków turystyki przebiegała rozległa rekonstrukcja, a od lutego 1998 roku schronisko wraz z zapleczem noclegowym miało zostać przekazane do użytku turystom. Jednak w środę 7 stycznia 1998 roku z nieznanych przyczyn budynek spłonęło do samych fundamentów. Pożar został zauważony i zgłoszony przez przechodzącego turystę, ponieważ w tym czasie nikt nie przebywał na terenie schroniska. Pierwszy wóz strażacki przybył po 40 minutach. W tym czasie płomienie wydobywały się ze wszystkich okien, zniszczona była już część dachu. Na górze Skalka i w jej okolicy leżało wówczas około 15 centymetrów śniegu, co utrudniało dojazd służb strażackich, jednak udało się ocalić drobne budynki gospodarcze wraz z nową kotłownią. Dzięki finansowemu wsparciu ofiarodawców i turystów, a także Urzędu Gminy Mosty koło Jabłonkowa i jego ówczesnego wójta oraz pozostałych organizacji, wybudowano nowe schronisko, w którym od Wielkanocy 1999 roku otwarto restaurację a następnie wykończono część noclegową i przeprowadzono pozostałe niezbędne prace. Nowy obiekt wzniesiono już z cegieł na pierwotnych fundamentach, został jednak obłożony drewnem, aby nie różnił się od dawnego schroniska z 1928 roku, którego jest wierną kopią.